بخش هماتولوژی یکی از بخشهای اصلی آزمایشگاه سلامت است که بر مطالعه و تحلیل سلولهای خونی، فاکتورهای انعقادی، و بیماریهای مرتبط با خون و سیستم هموپوئتیک تمرکز دارد.
این بخش باید ویژگیها و استانداردهای خاصی را برای ارائه نتایج دقیق و قابل اعتماد رعایت کند.
در ادامه خصوصیات این بخش توضیح داده شده است:
1. تجهیزات و دستگاهها
بخش هماتولوژی
آنالایزرهای هماتولوژی: دستگاههای خودکار برای شمارش سلولهای خونی فول دیف (CBC)، بررسی هموگلوبین، هماتوکریت، و شاخصهای خونی.
میکروسکوپ : برای بررسی اسمیر خون محیطی و شناسایی ناهنجاریهای سلولی.
کوآگلومتر: برای بررسی تمام اتوماتیک فاکتورهای انعقادی و زمانهای PT و aPTT.
یخچال و فریزرهای استاندارد: برای ذخیره نمونهها و مواد مصرفی حساس.
2. مواد مصرفی
مواد ضدانعقاد: مانند EDTA (برای CBC) و سیترات سدیم (برای تستهای انعقادی).
کنترلها و کالیبراتورها: برای تضمین دقت دستگاهها.
3. آزمایشهای رایج
آزمایشهای روتین خونشناسی: شامل شمارش کامل سلولهای خونی (CBC)، بررسی تعداد و نوع سلولهای خونی (گلبولهای سفید، قرمز و پلاکتها) و پارامترهای مربوط به هموگلوبین و هماتوکریت.
تستهای انعقادی: PT (زمان پروترومبین)، aPTT (زمان ترومبوپلاستین جزئی فعال)، INR، و بررسی فاکتورهای انعقادی، فیبرینوژن، و آزمایشهای پیشرفتهتر برای ارزیابی اختلالات انعقادی مانند فاکتورهای انعقادی، دی-دایمر
اسمیر خون محیطی: برای شناسایی ناهنجاریهای سلولی و بررسی بیماریهای خونی مانند کمخونی، لوسمی، یا عفونتها.
.
اندازهگیری ESR: سرعت رسوب گلبولهای قرمز برای بررسی التهاب.
آزمایشهای تخصصی: تست شمارش رتیکولوسیت ها (reticulocyte count)
4. کنترل کیفیت
کالیبراسیون دستگاهها: تنظیم منظم دستگاههای خودکار برای اطمینان از دقت نتایج.
کنترلهای داخلی و خارجی: استفاده از نمونههای استاندارد برای بررسی صحت و تکرارپذیری نتایج.
تکرار آزمایش: در صورت مشاهده نتایج غیرمعمول یا اختلاف با مقادیر مرجع.
مستندسازی: ثبت دقیق نتایج و نگهداری اطلاعات برای بازبینی و ارجاع.
5. ویژگیهای محیط کاری
نظم و ترتیب: دسترسی آسان به مواد و تجهیزات.
کنترل دما و رطوبت: نگهداری نمونهها و مواد در شرایط استاندارد.
بهداشت و ایمنی: استفاده از دستکش، ماسک، و وسایل حفاظتی برای جلوگیری از انتقال عفونت.
6. کارکنان و مهارتها
مهارت در آنالیز دستی: مانند تهیه و خواندن اسمیر خون محیطی.
آموزش در کار با دستگاههای پیشرفته: برای استفاده از آنالایزرهای هماتولوژی و کوآگلومتر.
7. کاربردهای بخش هماتولوژی
تشخیص کمخونیها: مانند کمخونی فقر آهن، مگالوبلاستیک، یا کمخونیهای همولیتیک.
شناسایی بیماریهای خونی: مانند لوسمی، پلیسیتمی، یا ترومبوسیتوپنی.
8. نقاط قوت و چالشها
نقاط قوت:
ارائه نتایج سریع و دقیق برای حمایت از تشخیص بالینی.
استفاده از تکنولوژی پیشرفته برای تحلیل خودکار و کاهش خطا.
چالشها:
تفسیر صحیح نتایج غیرطبیعی و ارتباط آنها با شرایط بالینی بیمار.
مدیریت نمونههای حساس و جلوگیری از همولیز یا خطاهای پیشتحلیلی.
آزمایشگاه سلامت با استفاده از فنآوریهای روز و روشهای دقیق تشخیصی، تلاش میکند نتایجی معتبر و با کیفیت بالا ارائه دهد که به پزشکان در تشخیص صحیح و پیگیری درمان بیماران کمک کند.